Als de overheid besluit dat ouderen zolang als mogelijk zelfstandig thuis moeten wonen, krijgt welzijnsregisseur Arie Graafland een bijzondere opdracht mee: Zorg ervoor dat ouderen uit de wijk en onze zorginstelling niet vereenzamen, maar elkaar ontmoeten en niet buiten beeld raken. ,,We hebben onze verantwoordelijkheid genomen.”
 
Het is zo’n vier jaar geleden dat de transitie van de WMO plaatsvindt. Zorgverleners krijgen vanuit de gemeente en overheid opdracht om klanten te ondersteunen zo lang mogelijk thuis te laten wonen.
Ook de Rijnmondse zorginstelling Aafje wordt hiermee geconfronteerd. Graafland: ,,Dat lijkt paradoxaal aan onze doelstelling bij Aafje, want we zijn een zorginstelling.”

Onmogelijke opgave
 
Voor Graafland ligt er een uitdaging om ouderen uit de wijk te bereiken. Wat een onmogelijke opgave lijkt, wordt een gouden kans. In opdracht van Aafje creëert Graafland met zijn collega’s allerlei ontmoetingsplaatsen waar mensen uit de buurt zich bij kunnen aansluiten. ,,Inmiddels is dat gemeengoed”, blikt Graafland terug. ,,Maar wij zijn daar mee begonnen. We hebben nu zogenoemde ‘Ontmoetingspleinen’ en ‘Huizen van de wijk’.
 
Het zijn plekken waar zowel ouderen die niet meer zelfstandig wonen als buurtbewoners op leeftijd samenkomen. Bijkomend voordeel is dat Aafje zicht houdt op deze groep mensen en indien nodig zorg verleent. Inmiddels zijn er zo’n twintig plaatsen waar dagelijks ouderen bijeenkomen.

Plezier voor honderden ouderen
 
Momenteel is er vanuit Aafje een dagelijks aanbod met activiteiten waar honderden ouderen met plezier op afkomen. Zo is er een weekafsluiting met muziek, een quiz, kerkdiensten, koffieochtenden en handwerken voor het Rode Kruis. 

,,Maar we trekken er ook op uit”, zegt Graafland. ,,We hebben duofietsen, weetjewel?  Zodat iemand die zelf niet meer kan fietsen wél mee kan. Die ervaart de beleving van het fietsen in de buitenwereld, het in de natuur zijn. Dat is toch prachtig?”

Het dagprogramma mag nooit een sleur worden. Om dat te voorkomen, wordt er gewerkt vanuit de persoonsgerichte benadering. ,,We gaan met iedere klant in gesprek”, verduidelijkt Graafland. ,,Hoe zag zijn of haar leven er vroeger uit, waar lagen de interesses? Hield je van wandelen? Dan gáán we wandelen. De tijd dat activiteitenbegeleiders soms jaren hetzelfde programma afdraaien, ligt gelukkig achter ons.”
 
De doelstelling van Aafje is verbinding maken tussen de wijk en de bewoners. ,,Wij zien onze zorginstellingen niet als separate plekken. Onze huizen staan midden in de wijk en wij willen verbinden met mensen in de wijk waar ze onderdeel van zijn.”

‘We zoeken verbinding’ 

Graafland: ,,Er zijn ook scholen die actief een bijdrage leveren. De première van de kerstmusical is in het verpleeghuis. Of met Valentijnsdag komen de kleuters van het kinderdagverblijf een presentje overhandigen. We zoeken permanent verbinding. Wat onze bewoners het meest vervelende vinden, is dat ze zich geen onderdeel meer van de maatschappij voelen.”
 
Graafland: ,,Mensen zeggen soms: ik doe er weer toe. Dat is het mooiste compliment dat je kunt krijgen. Laatst was ik op een locatie waar we onlangs een oude pick-up hebben neergezet. Er stond een plaat van Jim Reeves op. Een Amerikaanse zanger die furore maakte in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Een vrouw met dementie zat naast de pick-up en begon mee te zingen. We kregen bijna geen contact met haar en als ik dat zie, ben ik geroerd. Dan denk ik: het is ons gelukt.